يكي از جرائمي كه جامعه بشري از گذشته با آن درگير است، سرقت مي‌باشد. شايد براي شما يا اطرافيانتان اتفاق افتاده باشد كه با اين جرم مواجه شده باشيد و در اين موقعيت ممكن است گيج شويد و ندانيد كه چه كاري بايد انجام دهيد. سرقت جزء اعمالي است كه در قانون جرم انگاري شده است. در ادمه به بحث مجازات و انواع سرقت مي‌پردازيم و اميد است كه پاسخ سوال‌هاي خود را از ان استخراج كنيد. آيا مي‌دانيد كه سرقت انواع مختلفي دارد و مجازات آن در دفعات متعدد مختلف است؟

 

سرقت چيست ؟

سرقت در لغت به معناي دزديدن؛ دزدي كردن؛ دزدي است.

طبق ماده267 قانون مجازات اسلامي: سرقت يعني ربودن مال متعلق به غير.

ربودن به معناي دست­‌درازي بر مال و منتقل كردن آن از جايي به جاي ديگر مي‌باشد. بنابراين سرقت فقط بر اموال منقول (قابل حمل) صدق مي­‌كند. چيزي كه ربوده مي­‌شود بايد مال باشد. (مال يعني هر چيزي كه ارزش اقتصادي داشته باشد و عرفا و شرعا قابل نقل و انتقال باشد)

تحقق جرم سرقت منوط بر اين است كه مالي كه به سرقت رفته متعلق به فرد ديگري باشد ولي تصاحب مال بدون صاحب، سرقت محسوب نمي‌شود.

انواع سرقت

مهم‌ترين نوع سرقت عبارت است از:

1.سرقت حدي

سرقت حدي، سرقتي است كه مجازات آن حدي باشد.                                  

حد، مجازاتي است كه در شرع (منظور در قرآن) مشخص شده است و قانون نيز آن را عينا لازم الاجرا دانسته است.

طبق ماده 268 قانون مجازات اسلامي:

سرقت در صورتي كه داراي تمام شرايط زير باشد موجب حد است:

الف- شيء مسروق شرعاً ماليت داشته باشد. (ارزش مالي داشته باشد).

ب- مال مسروق در حرز باشد. (حرز جايي است كه مال از دستبرد دور است)

پ- سارق هتك حرز كند. ( نقض غير مجاز حرز است)

ت- سارق مال را از حرز خارج كند.

ث- هتك حرز و سرقت مخفيانه باشد.

ج- سارق پدر يا جد پدري صاحب مال نباشد.

چ- ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز، معادل چهار و نيم نخود طلاي مسكوك باشد.

ح- مال مسروق از اموال دولتي يا عمومي، وقف عام و يا وقف بر جهات عامه نباشد.

خ- سرقت در زمان قحطي صورت نگيرد.

د- صاحب مال از سارق نزد مرجع قضائي شكايت كند.

ذ- صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.

ر- مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت يد مالك قرار نگيرد.

ز- مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملكيت سارق درنيايد.

ژ- مال مسروق از اموال سرقت شده يا مغصوب (غصبي) نباشد.

2.سرقت تعزيري

سرقتي است كه مجازات آن توسط حكومت تعيين شده و در قانون مكتوب گشته است.

سرقتي كه حتي يكي از شرايط سرقتي حدي را نداشته باشد، سرقت تعزيري است.

مطابق با ماده ۶۵۱ قانون مجازات اسلامي سرقتي كه شرايط سرقت حدي را نداشته باشد و شرايط پنجگانه زير را نيز داشته باشد تعزيري محسوب مي‌شود:

1.اگر سرقت در شب اتفاق بيفتد.

2. اگر سارقين دو نفر و يا بيشتر باشند.

3. يك يا چند نفر از سارقين داراي سلاح ظاهر و يا مخفي باشد. سلاح مي‌تواند انواع زير باشد:

• انواع سلاح گرم مانند تفنگ و نارنجك
• انواع سلاح سرد مانند قمه، شمشير، چاقو، پنجه بوكس و…
• انواع سلاح سرد جنگي مشتمل بر كاركردهاي سنگري متدوال در نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران يا مشابه آن‌ها و سر نيزه‌هاي قابل نصب بر روي تفنگ
• انواع اسلحه شكاري مانند سلاح ساچمه زني و تفنگ هاي مخصوص بي‌هوش ‌كردن جانداران و تفنگ‌هاي ويژه شكار حيوانات آبزي.

4.سارق مكان حرز را شكسته باشد.

5.سارق يا سارقان در هنگام سرقت كسي يا كساني را آزار داده باشند و يا تهديد كرده باشند.

براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد جرايم تعزيري كليك كنيد.

اقسام سرقت حدي

1.سرقت با شرايط خاص 

در اين نوع از سرقت، سرقت بايد مخفيانه صورت بگيرد و صاحب مال نيز متوجه عمل ربودن مال نشود بنابراين سرقتي كه با علم و اطلاع صاحب مال صورت بگيرد مستوجب مجازات حد نخواهد بود و ملاك مخفي بودن حد عرفي است. مال به وسيله سارق يا با همكاري شخص ديگري از حرز خارج شود.

سرقت در سال قحطي صورت نگيرد كه اگر فردي براي تامين معاش خانواده خود مرتكب سرقت گردد، مستوجب حد نيست.

 2.راهزني

راهزني نوعي سرقت است كه تعريف و مجازات آن با سرقت تفاوت دارد. راهزنان ممكن است محارب شناخته شوند و مجازات محاربه بر آن‌ها اعمال گردد كه نوعي كيفر حدي به شمار مي‌رود.

طبق ماده 282 قانون مجازات اسلامي: راهزنان، سارقان و قاچاقچياني كه دست به سلاح ببرند و موجب سلب امنيت مردم و راه‌ها شوند محاربند. بنابراين راهزني عبارت است از گرفتن اموال مسافرين و عابرين در طرق (راه ها) و شوارع (جاده‌ها) ضمن غافلگيري و تهاجم مسلحانه.

اقسام سرقت تعزيري و مجازاتش

1.سرقت همراه با آزار يا اسلحه

طبق ماده‌ي ۶۵۲ قانون مجازات اسلامي «هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد و يا سارق مسلح باشد به حبس از سه ماه تا ده سال و شلاق تا (۷۴) ضربه محكوم مي‌شود و اگر جرحي نيز واقع شده باشد، علاوه بر مجازات جرح به حداكثر مجازات مذكور در اين ماده محكوم مي‌گردد.»

نكته اول: سرقت مقرون به آزار هرنوع عملي است كه عرفا آزار و اذيت محسوب مي شود و ضرورتي هم ندارد كه جراحتي وارد شود.

نكته دوم: اگر حين سرقت مقرون به آزار جراحتي به فرد وارد شود، مجازات جراحت نيز بر سارق تحميل مي‌شود.

نكته سوم: تحقق سرقت مقرون به آزار منوط به اين است كه آزار در حين سرقت و قبل از خروج از صحنه سرقت، رخ داده باشد و اگر سارق پس از خاتمه سرقت و در حال فرار در كوچه يا خيابان، با كسي درگير شود، سرقت از نوع عادي خواهد بود و البته مجازات ديگري نيز به‌طور جداگانه تعيين خواهد شد.

نكته چهارم: در تحقق سرقت مقرون به آزار، تفاوتي ندارد كه آزار و اذيت نسبت به شخص صاحب مال صورت گرفته باشد يا نسبت به شخص ديگري مانند نگهبان.

2.سرقت همراه با شروط پنج گانه:

چنين سرقتي مستوجب پنج تا بيست سال حبس و تا 74 ضربه شلاق است:

1. وقوع جرم در شب
2. سارقين چند نفر باشند يعني دو نفر و بيشتر
3. مسلح باشند
4. هتك حرز كنند يا از لباس مستخدم دولت سوء استفاده كرده و يا در محل مسكوني جرم را انجام دهند.
5. وقوع آزار يا تهديد حين جرم

3.سرقت مسلحانه گروهي درشب:

در اين نوع سرقت چند نفر جمع مي‌شوند و تشكيل گروه مي‌دهند و عمليات سرقت را انجام مي‌دهند و همين عامل باعث مختل شدن حس امنيت در جامعه مي‌گردد. طبق ماده‌ي ۶۵۴ قانون مجازات اسلامي:هرگاه سرقت در شب واقع شده باشد و سارقين دو نفر يابيشتر باشند و لااقل يك نفر از آنان حامل سلاح ظاهر يا مخفي باشد، سارقان به تحمل از پنج تا پانزده سال حبس و تا (۷۴) ضربه شلاق محكوم مي‌شوند. فرقي ندارد كه اسلحه مورد استفاده سارقان، سرد باشد يا گرم، و صرف حمل سلاح كافي است.

در اين نوع از سرقت، احتمال دارد كه عمل سارق حامل سلاح، از مصاديق محاربه محسوب شود كه در اين صورت، مجازات او اعدام خواهد بود.

توصيه مي كنيم مقاله جرايم منافي عفت را مطالعه نماييد.

4.مجازات سرقت از مناطق حادثه ديده

اگر مجازات سرقت از مناطق حادثه ديده مثل مناطق سيل زده ، زلزله زده ، جنگي ، آتش سوزي يا در محل تصادف رانندگي صورت گرفته باشد مرتكب به مجازات حبس از سه تا پنج سال و تا 74 ضربه شلاق محكوم مي‌شود. البته اين در صورتي است كه سرقت مشمول سرقت حدي نباشد .

5.كيف قاپي و جيب بري

طبق ماده 657 قانون مجازات ، هركس مرتكب ربودن مال ديگري از طريق كيف زني و جيب بري و امثال آن شود به حبس از يك تا پنج سال و تا 74 ضربه شلاق محكوم خواهد شد.

مجازات سرقت حدي

مجازات سرقت حدي براي بار اول

اگر سارق براي بار اول مرتكب جرم سرقت حدي شود مجازات او قطع چهار انگشت دست راست سارق از انتهاي آن است. قطع انگشتان به گونه‌اي است كه انگشت شست و كف دست باقي بماند. در صورتي كه سارق دست راست نداشته باشد، بر حسب مورد قاضي براي او يكي از مجازات‌هاي تعزيري را در نظر خواهد گرفت.

مجازات سرقت حدي براي بار دوم

اگر سارق يك بار مرتكب جرم سرقت حدي شود و مجازات هم گردد و بار ديگر مرتكب جرم سرقت حدي شود مجازاتش متفاوت خواهد بود. طبق قانون مجازات سارق در مرتبه دوم ارتكاب سرقت حدي قطع پاي چپ از پايين برآمدگي است به نحوي كه نصف قدم و مقداري از محل مسح باقي بماند.

مانند مجازات سرقت حدي براي بار اول، اگر سارق پاي چپ نداشته باشد، بر حسب مورد قاضي براي او يكي از مجازات‌هاي تعزيري را در نظر خواهد گرفت .

مجازات سرقت حدي براي بار سوم

اگر دست راست سارق براي بار اول و دست چپ سارق براي بار دوم ارتكاب جرم سرقت حدي ، قطع شود ، به مجازات سرقت حدي براي بار سوم محكوم خواهد شد . مجازات سرقت حدي براي مرتبه سوم ، حبس ابد است . البته در شرايطي امكان عفو متهم هست . در صورتي كه مرتكب در طول حبس توبه كند و مقام رهبري نيز آزادي او را مصلحت بداند و با عفو او موافقت كند ، سارق از حبس آزاد خواهد شد . هم چنين مقام رهبري مي تواند مجازات او را به مجازات تعزيري ديگري تبديل كند .

مجازات سرقت حدي براي بار چهارم

اگر سارق براي بار چهارم نيز اقدام به سرقت حدي كند ، مجازات او اعدام خواهد بود . حتي اگر اين سرقت را در زندان انجام دهد باز هم به اعدام محكوم خواهد شد.

توصيه مي كنيم مقاله انواع حكم دادگاه را مطالعه نماييد.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص مجازات انواع سرقت ، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد . كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون مجازات انواع سرقت پاسخ دهند .

 

 

 

:: بازديد از اين مطلب : 1